Je wilt voor jezelf iets beginnen dan kan je freelancer worden. Sinds 2011 werk ik als freelancer, daarover lees je onderaan meer.
Wat is een freelancer?
Een freelancer is iemand die opdrachten uitvoert voor een of meerdere bedrijf. Dit gebeurt op freelance basis en is geen vaste betrekking in dat bedrijf. De freelancer is dus geen personeelslid van dat bedrijf maar werkt op zelfstandige basis. Als een bedrijf extra werkt heeft dat niet opgevangen kan worden door de eigen medewerkers kan er een freelancer Ingeschakeld worden.
Feelancer of zzp/zelfstandige? Wat is het verschil?
Een freelancer is een zelfstandige, maar niet alle zelfstandigen zijn freelancer.
Je kan zelfs dezelfde taken uitvoeren en de ene kan freelancer zijn en de andere ondernemer.
De ondernemer kan zijn eigen webdesign bureau hebben en op zoek gaan naar bedrijven waarvoor hij een website kan maken. De freelancer werkt meestal niet rechtstreeks voor het bedrijf dat de website nodig heeft, maar zal werken voor het webdesignbureau. Het bureau heeft een opdracht binnen gekregen en kan die zelf niet uitvoeren omdat het te druk is. Maar wil de opdracht wel kunnen aannemen en tijdig de website leveren. Dan kan dat bureau een freelancer inschakelen om de website te maken.
Wat kan je doen als freelancer?
Als freelancer kan je allerlei zaken doen. Kijk eens waar jij goed in bent en misschien als werknemer al ervaring mee hebt. Dingen die je op computer kan uitvoeren zijn het meest voorkomend, maar je zou eventueel ook freelance garagist kunnen worden.
Enkele voorbeelden:
- Copywriter
- Fotograaf
- Administratie
- Journalist
- Digital marketing
- Designer
- Desktop publisher
- Developer
- Tekstschrijver
- Webdesign
- Online marketing
Waarom freelancer worden?
Freelancer zijn heeft voordelen maar ook nadelen. Deze moet je dus tegen elkaar afwegen en kijken wat jij belangrijk vindt.
- Het voordeel is dat je je eigen keuzes kan maken. Een opdrachtgever kan je bepaalde uren en dagen laten komen, maar vind jij dat maar niks dan kan je op zoek naar een andere opdrachtgever waar de uren en dagen beter geschikt zijn voor jou.
- Je kan alleen met mensen werken waar het mee klikt.
- Je kan enkel de opdrachten aannemen die je leuk vindt.
- In overleg -als de opdrachtgever er mee akkoord is- kan je je opdrachten van thuis uit doen. Dat is handig want zo spaar je enorm veel tijd uit voor woon-werkverkeer. Je wordt ook niet afgeleid door collega’s en kan veel meer werk verzet krijgen op kortere tijd. Tenzij je graag het sociale contact hebt, dan kan je natuurlijk kijken of je op kantoor bij je opdrachtgever kan werken.
- Als je een paar vaste bedrijven hebt waarvoor je freelance werk doet, dan komen opdrachten vaak gewoon binnen. Je moet dus niet steeds opdrachten blijven werven.
Hoe start je als freelancer?
Stel jezelf enkele vragen
- wil ik als freelancer aan de slag of wil ik mijn eigen bureau starten?
- Wil ik op het kantoor van de klant gaan werken of van thuis uit? Als freelancer kan je werken op het bureau van je klant of van thuis uit. Dat hangt van je opdrachtgever af. De ene wil jouw op kantoor de andere laat je vrij om te werken waar je wilt.
- Welke opdrachten wil ik doen? Welke opdrachten wil ik niet doen?
- Ga je allerlei dingen doen of wordt je specialist? Je kan alle teksten schrijven of specialist worden in het schrijven van teksten gerelateerd aan de bouw.
Schrijf je in als zelfstandige
Eerst ga je je inschrijven als zelfstandige. Je vraagt een btw-nummer aan want je moet facturen kunnen maken voor het bedrijf waar jij de opdrachten voor uitvoert.
Bepaal je prijs
Meestal werk je als freelancer per uur. Daarvoor bepaal je een uurprijs waarover je kan onderhandelen met de opdrachtgever. Die uurprijs zal hoger zijn dan als werknemer. Je moet namelijk alle kosten betalen, wordt niet uitbetaald op een feestdag, hebt geen betaald verlof, je kan niet zo snel op ziekenkas als je ziek wordt, je zal minder pensioen krijgen en sommige werktijd is onbetaald (zoeken naar klanten, administratie).
Als je al lange tijd voor een zelfde opdrachtgever werkt, dan kan je je uurbedrag eens herbekijken.
Maar je kan ook een prijs maken per opdracht. Dat is op zich interessanter, want als je jaar na jaar die opdracht doet zal je de opdracht beter uitvoeren en sneller klaar hebben. Dan zou het niet echt fair zijn dat je voor een betere en snellere job veel minder zou verdienen als je per uur betaald zou worden. Nee, dan is het eerlijker om een bedrag per opdracht af te spreken.
Maak eerst een lijst van al je kosten: internet, telefoon, auto, verzekeringen,… Bekijk hoeveel jij minimum moet werken om uit de kosten te komen. Maar vergeet ook je eigen loon niet in rekening te brengen.
Verzekeringen
- Bedrijfsaansprakelijkheid: Als jij opdrachtgevers bij jouw thuis of op je eigen kantoor ontvangt en ze vallen over de mat dan kan het handig zijn hiervoor verzekert te zijn. Maar ook als jij opdrachten uitvoert en grote fouten maakt kan je maar beter verzekert zijn.
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering. Als je ziek wordt, krijg je maar een hele lage uitkering. Met een extra verzekering kan je een extra deel inkomsten krijgen. Stel je bent een lange tijd uit, bijvoorbeeld burn out, of kan jouw werk nooit meer uitvoeren (je beide handen zijn weg), dan kan je toch van een inkomen genieten.
Portfolio maken
Als werknemer wordt er naar het diploma gevraagd, maar als freelancer doet dat er niet toe. Veel belangrijker is dat jij kan aantonen wat je kan. Dat kan door middel van een portfolio. Een verzameling van enkele relevante werken. Bijvoorbeeld websites die jij gemaakt hebt, teksten die je geschreven hebt foto’s die jij bewerkt hebt, …
Vroeger leverde je fysiek aan de potentiële klant zodat ze konden kijken of jij kan waarnaar ze op zoek zijn. Tegenwoordig gebeurd dat vaker digitaal. Je zou op je website een menu-item kunnen voorzien met portfolio.
Opdrachten zoeken
Om te beginnen vertel je al je vrienden en familie dat jij gestart bent als freelancer. Zij weten misschien wel een bedrijf dat op zoek is naar iemand. Of zodra ze van hun buurman horen dat deze op zoek is naar iemand kunnen ze aan jouw denken.
Je kan een lijst maken van bedrijven waarvoor je zou willen werken. Dit is dus afhankelijk van het soort opdrachten dat jij wilt uitvoeren. Het kan dus een lijstje met fotografen zijn, copywriter bureaus, drukkerijen, marketingbureaus, …
Zet deze bedrijven in een excel met naam, telefoonnummer en e-mailadres.
Je kan hen bellen. Zorg ervoor dat je altijd de juiste persoon aan de lijn hebt. Vraag aan het onthaal (als het om een wat groter bedrijf gaat) wie verantwoordelijk is voor freelancers of personeel.
Je kan ook e-mails sturen naar deze bedrijven.
In je excel-document maak je een kolom waarin de datum staat dat je het bedrijf gecontacteerd had en wat hun reactie is. Wanneer je eventueel een tweede keer contact gaat opnemen.
Een andere manier om aan opdrachten te komen is via freelance platformen. Op zo’n platform komen vraag en aanbod samen.
Opleidingen volgen
Misschien wil jij freelance iets anders doen dan hetgeen je gestudeerd hebt, dan kan je daarvoor een opleiding volgen. Ik heb mij na de hogeschool en een tijdelijke job ook herschoold en daar werp ik nog steeds de vruchten van af.
Maar ook als je al een tijdje bezig bent kan het interessant zijn om een opleiding te volgen. Je kan hierdoor meer dingen aanbieden, of juist veel gerichter te werk kunnen gaan.
Afhankelijk van wat je wilt doen zijn kunnen deze opleidingen interessant voor je zijn: copywriter, creatief schrijven, grafisch vormgever, digitale marketing, social media marketing, fotografie,… Of je kan eens kijken om een opleiding te volgen bij avondonderwijs (ook digitaal mogelijk).
Het is trouwens makkelijker dan ooit want de meeste opleidingen kan je van thuis uit volgen.
Enkele tips en dingen om op te letten als freelancer
Sociaal of alleen
Ben je iemand die graag op zichzelf is dan is werk als freelancer vaak geen probleem, zeker niet als je van thuis uit werkt. Ben jij iemand die graag bij collega’s is, dan kan je best opdrachten zoeken waar je ook met anderen moet samenwerken of op het kantoor kan werken van de opdrachtgever.
Meerdere bedrijven
als je maar voor één bedrijf werkt en dat bedrijf besluit niet meer met freelancers te werken, de voorkeur te geven aan een andere freelancer of volledig te stoppen, dan zit jij zonder opdrachten en bijgevolg ook zonder inkomen.
Als je voor meerdere bedrijven werkt dan vang je dat probleem op. Je laat je inkomen niet van één partij afhangen. Het nadeel kan wel zijn dat het wat lastiger managen is.
Werkuren
Een valkuil van veel freelancers is dat ze constant aan het werk zijn en geen tijd meer nemen voor zichzelf. Je hebt namelijk geen middagpauze of dat om 17u iedereen vertrekt en jij dus ook. Je hebt het werk voor je klanten, maar ook nog je eigen administratie, website, werven van klanten. Toch zou ik je aanraden om momenten in te plannen dat je niks doet, bijv. een middagpauze of de avond vrij. Je hebt je oplaadmomenten nodige en wilt niet in een burn-out belanden.
Kantoor
Als jij op het kantoor van de klanten werkt dan krijg je meestal daar een computer en alles wat je nodig hebt. Maar als jij opdrachten van thuis uit voert of dat toch af en toe wilt gaan doen dan moet je je thuiskantoor gaan inrichten.
Het beste is een aparte ruimte hier voor in te richten. Zo is werk werk en privé privé. Anders ben je snel geneigd om tijdens het werk misschien de was te gaan doen of tijdens je vrije tijd toch nog aan het werkt te gaan.
Je kan de ruimte een beetje opleuken. Je zit hier namelijk heel wat uurtjes dus het is de bedoeling niet dat je erdoor gedeprimeerd wordt. Een leuk kleurtje aan de muur, een foto of quote kan al wonderen doen.
Mijn ervaring als freelancer
In 2011 werd ik zelfstandig. Ik had mijn baan opgezegd om iets voor mezelf te beginnen. Ik ben webdesigner en desktop Publisher, dus besloot om daar iets mee te gaan doen. Ik startte met het bouwen van websites voor bedrijven (geen freelance). Daarnaast wilde ik graag meer desktop publishing opdrachten. I.p.v. rechtstreekse klanten te zoeken bedacht ik me dat ik dit op freelance basis wilde doen.
Ik maakte een lijstje van drukkerijen in de buurt en keek ook eens in de reclamefolders naar magazines die ik mooi vind en zocht uit welke drukkerij deze gedrukt had.
Toen ben ik beginnen rondbellen naar deze drukkerijen met de vraag of ze met freelancers werken. Bij een drukkerij mocht ik vervolgens op gesprek gaan. Waar was ik goed in, wat had ik al gedaan, wanneer kon ik werken,…
De volgende dag mocht ik terug komen om die dag betaald proef te werken. Kijken of het langs beide kanten klikt.
Ik kreeg een plekje naast één van de andere desktoppublishers die me op weg hielp. Hij vertelde me waar alles stond en wat er moest gebeuren. Het was een catalogus waar ik aan zou werken.
Aangezien ik blijkbaar sneller met alles weg was dan sommige andere freelancers, mocht ik de maandag erop (mijn test wat op vrijdag) meteen terug komen.
Negen jaar later werk ik nog steeds voor diezelfde drukkerij. Maar er is in de loop van de tijd wel wat veranderd. Het eerste jaar ging ik altijd in de drukkerij zelf werken. Dat was vaak week in week uit. Later ging ik van thuis uit werken. Dat was eerder toevallig omdat ze dringend iemand nodig hadden, maar ik kon toen niet ter plaatse komen (weet niet precies meer waarom maar zal met vervoer te maken gehad hebben).
Dus toen deed ik de opdracht thuis. Dat werd steeds vaker. Heel af en toe ging ik nog eens naar ginder. Nu ben ik afgelopen twee à drie jaar niet meer daar geweest. Het aantal uren dat ik nog freelance doe is ook sterk verminderd. Ik ben namelijk vooral met eigen projecten bezig en dat valt moeilijk te combineren, maar het is leuk om de opdrachten die ik al jaren doe verder te kunnen doen.
Boeken voor freelancers
- Hosselen, harken en andere handigheden: voor freelance journalisten
Heel benieuwd of jij van plan bent te starten als freelancer en wat je dan precies wilt gaan doen. Laat me ook even weten of je iets aan de tips hebt gehad. Als je zelf nog tips hebt feel free om ze achter te laten. Dat kan allemaal in een reactie onderaan deze pagina.
